امروزه از فیلم میتوان به عنوان رسانهای برای تبلیغات زیرپوستی در عرصه گردشگری بهره برد. از مهمترین مزایای تبلیغ مقاصد گردشگری در فیلمها را میتوان ماندگاری فیلم و همچنین دوری از یکسونگریهای موجود در دیگر رسانههای تبلیغاتی دانست. از این رو اعتمادسازی مخاطب از طریق فیلم نسبت به یک مقصد گردشگری برای علاقهمندان به هنر هفتم امری سهلالوصولتر به نظر میرسد. موضوعی که منجر به شکلگیری شاخهای از گردشگری با عنوان «گردشگری فیلم» از دهه 1990 میلادی شد و گستره آن بازدید از لوکیشنهای فیلمها و مجموعههای تلویزیونی، استودیوهای تولید فیلمها و برنامههای تلویزیونی و همینطور دیگر موضوعات مرتبط با صنعت فیلم و سینما را شامل میشود. سالهاست که معرفی مقاصد گردشگری به ویژه مقاصد ناشناخته سفر از طریق انواع فیلمها و مجموعههای تلویزیونی به یکی از روشهای بازاریابی در دنیای مدرن تبدیل شده است. از این رو بسیاری از کشورها تلاش کردهاند از ظرفیت تولیدات سینمایی و تلویزیونی خود بهره برده و گردشگران فرهنگی بسیاری را به مقصد خود جذب کنند؛ موضوعی که در کشورمان ایران و بهرغم برخورداری از تولیدات فاخر سینمایی، اما هنوز در این زمینه شاهد عملکرد موفقی نبودهایم و گردشگری فیلم بیش از هر مکان دیگری به شهرک سینمایی غزالی محدود شده است.
آنچه در حوزه گردشگری فیلم در کشور ضروری به نظر میرسد، بازاریابی در رابطه با مقاصد سفر داخلی است که خود میتواند تعامل میان تورگردانان و فیلمسازان را نیز به دنبال داشته باشد. علاوه بر این ضروری است تا در کنار تبلیغات که رکن اساسی بازاریابی در هر حوزهای است، نسبت به حفظ و نگهداری دکورها و لوکیشنهای فیلمبرداری نیز اقدام شود تا از این اماکن بتوان به عنوان مقصدی برای برگزاری تورهای گردشگری فیلم بهره برد. اجرای تورهای مجازی با راهاندازی وبسایتهای ویژه فیلمهای شاخص سینمایی یا مجموعههای تلویزیونی، معرفی هتلها و مراکز اقامتی که به عنوان لوکیشن فیلمبرداری مورد استفاده قرار گرفتهاند، تبدیل مکانهای فیلمبرداری به واحدهای اقامتی با هدف فراهم آوردن زمینه اقامت گردشگران در یک لوکیشن و بهرهمندی از خدمات متناسب با دوره تاریخی مرتبط با فیلم که خوشبختانه ایران به دلیل ساخت و تولید فیلمها و سریالهای تاریخی بسیار، از پتانسیل بالایی در این زمینه برخوردار است؛ از دیگر راهکارهای توسعه گردشگری فیلم در کشور است. تعامل با تورگردانان داخلی و خارجی برای برقراری تورهای ورودی به کشور و به مقاصد و لوکیشنهایی که موفق به کسب جوایز بینالمللی شدهاند، تهیه نقشه گردشگری لوکیشن فیلمها و فروش یادمانهایی از فیلمهای پرمخاطب نیز از دیگر مواردی است که توجه به آنها در راستای رونق این شاخه از گردشگری حائز اهمیت مینماید. با این حال نباید از نظر دور داشت که توسعه و پایگیری این شاخه از گردشگری در کشوری همچون ایران که در خلق تولیدات سینمایی شاخص به ویژه با مضامین تاریخی تاکنون کارنامه نسبتا درخشانی داشته است، بیش از هر چیز نیازمند مطالعات اصولی در رابطه با ساختار و مفاهیم گردشگری فیلم خواهد بود تا این شاخه از گردشگری به صورت هدفمند و نتیجهبخش در کشور شکل بگیرد.
یادداشت از فرشید کریمی
